Dünyada ilk kez Dalyan’da uygulandı

Muğla’nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan mahallesindeki Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma Rehabilitasyon ve Bilgilendirme Merkezi ’nde (DEKAMER) İztuzu plajına yuva yaparak yumurta bırakan 2 dişi caretta caretta’ya daha uydu izleme cihazı takılarak Sahil Güvenlik botuyla kıyıdan yaklaşık 10 mil açıkta uluslararası sularda bırakıldı.

Caretta carettalarla ilgili araştırma projeleri birçok ülkede gerçekleştiriliyor. Ancak, Pamukkale Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve İtalya Pisa Üniversitesi işbirliğinde gerçekleştirilen projeyle, Zeynep Çiçek ve Azra isimli kaplumbağalar uydu takip cihazı takılarak uluslararası sularda denize bırakılan ilk olma özelliğini taşıyor.

Uydu izleme cihazları caretta carettaların üzerine özel malzemelerle merkezde görevli ekipler tarafından yapıştırılıyor, cihazlar pil ömrüne göre 1 yıl süreyle aktif olarak çalışabiliyor.

2008 yılından bu yana 21 kaplumbağaya uydu takip cihazı takıldı. Uydu takip cihazları kaplumbağaların gittiği yolları, güzergahları, daldıkları derinlikleri, tercih ettikleri suyun sıcaklıklarını ve dinlenme yerlerine ait bilgiler ve yaşam döngüleri konusunda gerekli verileri sağlıyor. Uydu cihazı takılan kaplumbağalar internet üzerinden de takip edilebiliyor.

İztuzu, Kuşadası ve Fethiye, Bodrum gibi Ege sahillerinden yola çıkan Songül, Dolunay, Defne, Tuğçe, Barış, İlker, Fethi, Isabella, Bodrum Karya, Osman, İrfan, Mustafa ve Fethiye, Melisa, Sudenaz, Zeynep Çiçek ve Azra isimli kaplumbağalar Akdeniz’i dolaşıyor.

Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma Rehabilitasyon ve Bilgilendirme Merkezi sorumlusu Pamukkale Üniversitesinden (PAÜ) Prof. Dr. Yakup Kaska, Dekamer olarak deniz kaplumbağaları üzerine çeşitli araştırmalar yaptıklarını söyledi.

Yakup Kaska, “Türkiye’de yapılması gereken bu ve benzer çalışmaları yine uluslararası işbirliği içerisinde yapmaya devam edeceğiz. Çünkü bir kaplumbağanın korunması demek bir ülkenin yaptığı güzel çalışmalarla değil uluslararası alanlarda diğer ülkelerle işbirliği içerisinde yapılan koruma çalışmaları neticesinde başarıya ulaşacaktır. Böylece de bu uluslararası alanda göç eden, sınır tanımayan kaplumbağaları biz Akdeniz’deki bütün ülkelerin işbirliği ile korumuş olacağız. Uydu takip sistemini şu ana kadar 21 kaplumbağaya cihaz takmıştık. Genelde bu yaptığımız cihazların takımından sonra kaplumbağanın kumsaldan kendisinin yürüyerek denize gitmesi ve daha sonraki göç yollarının takip etmesi şeklindeydi. Ancak bu sefer değişik bir metod uyguladık. Şu an bu dünyada çok fazla uygulanan yöntem değil. Ancak Dekamer’de ve İztuzu’nda bu çalışmayı yaptığımız için de dünyada bir ilk olacak çalışma. Kaplumbağaları denizin ortasından, uluslararası sulardan Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın yardımıyla bıraktığımız kaplumbağanın acaba nereye nasıl göç edeceğini bu sayede görmüş olacağız. Verileri elde ettikçe bu bilgiler hem bilim camiası için, hem de deniz kaplumbağalarının nerede dolaştığı, nasıl dolaştığı, ne kadar hızla göç ettiği gibi bilgiler bunların korunmasına da yardımcı olacaktır” dedi.

Kaska, çalışmayı İtalya Pisa Üniversitesinden Paolo Luschi ve Paolo Casale iki uzman arkadaşımızla birlikte gerçekleştirdiklerini ifade ederek, bu çalışmalardaki uydu cihazının bir tanesini de Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi sponsorluğunda alındığını da sözlerine ekledi.

-İtalya Pisa Üniversitesi’nden Prof. Paolo Casale “Çok heyecan duydum, çünkü dünyada ilk defa böyle bir şey denendi ve bu cihazlar da ilk kez kullanılıyor. Kaplumbağalara bağladığımız bu cihazlar sayesinde hem kaplumbağaların korunmasıyla ilgili, hem de önemli bilgileri bizlere sağlayacak. Dünyada ilk defa yapılmasıyla da çok ilginç bilgiler, yararlı bilgiler elde edeceğimizi umuyorum. Böyle bir proje devam ederse ben de memnuniyetle katılmak isterim. Buradan elde edeceğimiz verilerle bundan sonra neler yapacağımızı ve nasıl yapacağımızı belirleyeceğiz. Bu iki kaplumbağa ile yeterli olmayacak ve bundan sonra daha fazla kaplumbağa üzerine bunu takarak daha fazla bilgi edinmek için çalışmalar programlarımız arasında”

İtalya Pisa Üniversitesi’nden  Prof. Paolo Luschi “Deniz kaplumbağaları ile ilgili yapılan bu çalışmalar gerçekten çok önemli. Göçmen olan kaplumbağaların korunabilmesi için uluslararası işbirliği yapılması gerekiyor. Bu çalışmalarda da Dekamer önemli işler yapıyor. Bu tür projeler uzun süreli yapılması gerekiyor. Elde edilecek bu bilgiler sayesinde uzun yaşayan kaplumbağalar ancak böyle korunabilir. İlk defa katıldığım bir proje. Şu ana kadar kaplumbağalar tedavi merkezlerinde tedavi edildikten sonra kumsaldan bırakılıyordu. Ben Avrupa Birliği projelerinin de içinde oldum, çalışmalar yaptım. Bu uluslararası sularda bırakılan ilk kaplumbağa ama devam edecek”