DALAMAN  ÇAYINI  YETERİNCE  TANIYORMUYUZ ?

Ortaca ve Dalaman ‘a hayat veren , sebze ve meyvelerimizi suladığımız Dalaman Çayının nereden doğup ve  nerelerden geçtiğini bölge insanları ve özellikle de doğa ile ilgili olanlar merak ederler. Geniş bir coğrafyaya yayılan çay Gölhisar İlçesinin güneyindeki dağlardan doğar , 229 kilometrelik  bir yol katettikten sonra Ortaca ile Dalaman İlçeleri sınırları içinde Akdeniz’e dökülür. Akdeniz ile Ege Denizi arasında sınır çizer. Havza alanı 3500 km2 olup , kaynağında dar ve derin vadi içinde akarken , Dalaman ile Ortaca ‘ya yaklaşırken yavaşlar , taşıdığı alüvyonları Dalaman Ovasına bırakır.

Kıvrımlı çayın üzerinde 26 kilometrelik kesimde rafting yapma olanağı vardır. Macerayı sevenler için uygun hizmet sunmaktadır. Dalaman hava alanının inşasından sonra bölgenin önemi arttı , yabancıların bile sportif amaçla geldikleri bir yer oldu.

Çayın üzerinde Bereket ile Akköprü barajları bulunur. Çay kaynağından itibaren civarda bulunan Akdağlardan çıkan akarsuları da içine alarak ilerler . Doğudan Hüsniye ile Gürlek çaylarını , batı yönünden Gökçay ile Ören  Çayını alarak rejimi yükselir , hızla ilerler . Havzası geniş değil , fakat yağışın bol olduğu dönemde ve özellikle de yüksek dağlardaki Karstik gür kaynaklar çayı besler..Debisi yıl  ortalaması olarak 43 m3 / s. , maksimum debisi 1050 m3  / s.dir. Yazın ağustos ayında hızı iyice düşer ve debisi 10m3 / s. iner.

Tarihi kaynaklara bakılınca , Holosen devirde çayın 3 defa yön değiştirdiğini görüyoruz Dalaman Ovasının oluşmasında çayın taşıdığı alüvyonların etkisi oldukça fazladır. Köyceğiz Gölü üzerinde de etkili olmuş , gölü denizden ayırmış , burada bulunan Kaunos kenti üzerinde de etkili olmuştur. Kaunos ,  vaktiyle önemli bir liman iken bu gün çok gerilerde kalmıştır. .

Çayın suyu  Dalaman ile Ortaca’da sebze ve meyveliklere hayat vermektedir. Dalaman Tarım İşletmesinin geniş bahçeleri  de bundan yararlanır.

Çayda yılan balığı ile bir  sazan  alt türü olan Sarı balık ( Capoeta capoeta umbla ) yaşamaktadır. Sarı balık,  kılçıkları bol fakat kızartılınca yenen etli bir balıktır. Nisan –mayıs aylarında ürer. Havyarını yemek tehlikelidir. Zehirli değil , ancak sindirim sistemini bozar ..